Example of izhorian
In Ingrian
Kui tulloo süvä sügüzü,
kova talavi tallajaa,
kaalinna, kaalinna, kaalinam-majaa,
kova talvi tallajaa,
kuuzed mustaks saava muuttuut,
haavat hallin karvaizeks,
haavat hallin karvaizeksi,
koivut kullan karvaizeeks.*
Nii poikii poimidaa,
valkeepäid valitsettaa.
Kellen arba hüppäjää?
Arba hüppääz armattomal,
arba hüppääz armattomal,
emottomal enzimäizeks.
Rigaz veli riivutteli,
rattahille rabutteli.
Vietiin ottajan oville,
katsojaizen kardanolla.
Ottaja ovilda küssüü:
"Uot sie poiga omaa süüdä,
uot sie poiga omaa süüdä
vaan oot vallav väärüüvestä?"
"Em mie uo omasta süüstä,
enk uo vallav väärüüvestä,
miun on luoja vallal luonut
näidä maida marssimaa,
näidä maida marssimaa,
näidä teidä tallaamaa."
Annettii sini-sineli,
annetti musta munderii.
Joutsen joukko, hanhiparvi,
viekää miun emolle viesti,
viekää miun emolle viesti,
sana saunoituojallee:
hüvä on olla soldaattina,
kiiskevezi on juodavana,
kiiskevezi juodavana,
puhas leib on süödävänä,
aret käümmä ambumassa,
pühät püssüjä puhassam.
Püssü agaks annettii,
miekka mieliksi hüviksi.
In English
When the full autumn approaches,
The harsh winter walks in,
The firs go black,
The aspens go grey,
The aspens go grey,
The birches the colour of gold.
Then the boys are picked,
The fair-haired are chosen.
Whose lot is cast?
The orphan's lot is cast,
The orphan's lot is cast,
The motherless was the first.
The rich brother ripped [the conscript],
Rattled him on the carriage.
Was taken to the door of the recruiter,
To the yard of the overseer.
The recruiter asks from the doorstep:
"Boy, are you here because of your own guilt,
Boy, are you because of your own guilt
Or because of the government's injustice?"
"No, I'm not here because of my own guilt
Nor because of the government's injustice,
I have been brought to this power by the Creator,
To march on these lands,
To march on these lands,
To tread on these trails."
Was given a blue uniform,
Was given a black suit.
Flight of swans, skein of geese,
Take a message to my mother,
Take a message to my mother,
A word to her who gave birth to me:
It's good to be a soldier,
Have ruffe water to drink,
Have ruffe water to drink,
Have pure bread to eat,
We go shooting on weekdays,
Clean rifles on holidays.
A rifle was given as a wife,
A sword for pleasure.
Izhorian poems
Niin siellä linnoin alla, Там, под крепостной стеною,
Siel on verta päälle polven, Крови красной по колено,
Talmaa jaloin tasan, Вся нога в крови утонет,
Rattaat veressä vieriit, Едут по крови колеса,
Rummut ulvoit urmehessa. Втулки в красной тяжко стонут.
Niin on siellä linnoin alla, Там, под крепостной стеною,
Niin on siellä miehyisii Столько трупов там на поле,
Kuite metsässä hakoa, Сколько сваленных деревьев
Metsässä haokkaassa. В том лесу, где был повал.
Niin on siellä päähyisii Столько там голов на поле,
Kuin on maassa mättähii, Сколько кочек на земле,
Maassa mättähällisessä. На земле всей кочковатой.
Niin on siellä silmämunnii Столько глаз на этом поле,
Kuin suossa karpaloja, Сколько клюквы на болоте,
Suossa karpalokkahassa. На болоте, щедром клюквой.
Niin on siellä sormuisii Столько пальцев человечьих,
Kuite suossa virvilöjä, Сколько на болоте прутьев,
Suossa virvilökkähässä... На болоте, щедром ивой...'
En miä laula laulujani, Я не песни распеваю,
Enk iloo iloisijani, Не веселю себя веселыми,
Miä vaa tuulan tuskijani, Я развеиваю горе,
Harotan haluisijani. Распускаю я печали.
Suu lauloi, syän murehti, Уста поют, а сердцу грустно,
Vatsa paahteli pappuva. И внутри огонь пылает.
Miul ono suu suruva, У меня рот полон скорби,
Hamppahat täyn haluva, На зубах полно печали,
Helmat täyn on henkähystä. Вздохов полон мой передник.
Hot' miä iten, hot' miä laulan, Хоть я плачу. Хоть пою я,
Ei miun päivöini parenna, Дни мои не станут лучше,
Eikä itkuni alenna.... Не убавится и слез...
Elkkää sylvetä niin syvvää maaha miun synnyttäjäistään,
Elkkää porottaa niin pohjamaaha miun polvenpitelijäistään,
La too tulloo tuuluttelomaa minnua, miun tuskijaan, tusakkahan,
La too tulloo harottelomaa miun halulojaan, heikoin halukkahan...
Не зарывайте так глубоко в землю меня родившую,
Не закапывайте ее на дно могилы, на коленях меня державшую,
Пусть придет она развеять горе мое, страдалицы,
Пусть придет разогнать маяту мою, слабой, мятной...
Suku suuresta kylästä Suku suuresta kylästä, Из большой деревни род наш,
rohkijalt Savimäelt, из отважных Горок,
on i viljoi Viistinast i, и из хлебного Вистино,
harvoin ono Harkkoilast i, изредка и из Гарколова,
korijast on Kolkoppääst i, и из красивого Колгомпя,
on vähhäisen Väärnäjältki и немножко из Вярноя...
Oi kuin katsoin merroisen päälle - Ой, как посмотрю на море -
Niiku suuren surman päälle. Как на смерть смотрю большую.
Meroi miulta meehen otti Мужа у меня море взяло,
Aalto aivonon poijaisen, Волна - единственного сына,
Aalto aivonon poijaisen, Волна - единственного сына,
Kylmä järvi kyntäjäisen. Пахаря - холодное озера.
Pääsköilintu, päivöilintu, Ласточка, солнечная птица,
Too ihhala ilmoilint, Та чудесная небесная птица,
Lentteli kessoisen päivän Летала летним днем
Etsi maata maataksee... Искала землю, чтоб поспать...
Metsän kukkoi, metsän riikki, Лесной петух, золотой павлин,
Metsän kulttaine kunikas, Золотой лесной король,
Metsän kukkoi kultaharja, Лесной петух с золотым гребнем,
Mist veit, tuu siihe, Откуда увел, туда приведи,
Ojenna ohjakset kottii kera, Направь правила к дому.
Ei oo nojan noitimist, Пусть не колдует колдун,
Ei kattehen katsomist... Пусть завистник не смотрит...
Livvukka, rekkoi lippiä, Катитесь, сани скользкие,
Lipiäistä liukuteetä, По скользкой дороге для катания,
Karhiaista kaivoteetä. По шершавой колодезной дороге.
Miks ei kuulu kukkujaista, Почему не слышно кукующей,
Eikä äänen antajaista?__ И подающей голос?
Mikä meijen tyttölöillä, Что с нашими девушками,
Kuka kassoin kantajilla?.. Что с носящими косы?.
Pyhä Jyrgi metsän herra, Святой Егорий, господин леса,
Miikkula meroin kuningas, Мийккула, король моря,
Paa siä suelle suitset päähä, Надень ты узду на волков,
Paa siä karhut kammitsaa. Надень на медведей путы.
Kaik miä unet unnohin, - Все я сны позабывала,
kaik miä laulut lakkaelin, - кончились мои все песни,
mut en kolmia unnoha: - не забуду трех (вещей):
yhtä synnykkisijaista, - первую - родное место,
toisen karvoin karjastaan, - а вторую - масть своего стада,
kolmatta emohuttaan. - третью - мать свою родную.
Ei emoi unohettava, - Мать нельзя забывать,
mamoi maalle heitettävä. - на земле мать покидать.
Ken emoin unohettaa, - Кто забудет мать родную,
mamoin maalle heittänöö, - на земле ее покинет,
toomen tuhjot kazvakasse, - пусть черемухи кустами обрастет,
toomen kokoit nokkikasse. - пусть орлы черемуху склюют.
inkeroisel maal joka kylä ono hyvä! - На ижорской земле каждая деревня хороша!
Meijän kylä ono suur, uulitsa ono levviä. - Наша деревня большая, улица широкая.
Uulitsal ono ain puhtahast. - На улице всегда чисто.
Meijän kyläs ono hiljaa ja kirkasta. - В нашей деревне тихо и светло.
NKEROIN FOKLOORI - ИЖОРСКИЙ ФОЛЬКЛОР:
Käsettähä laulamaha ja, - Заставляют меня петь,
pannaha pajattamaha, - принуждают веселиться,
vaik ei tiijje yksikkää ja, - хоть не знает ни один,
ymmärrä yheksäkkäähä, - не поймут и девять,
mitä miul ono meelessään ja, - что у меня в мыслях и
kuta kurjal keelessään. - что на языке у бедняги.
Vakka ono syttä vatsassaan, - Короб углей в животе,
seegla syttä sezlässään, - полное сито на спине,
hos vala varia vettä, - хоть жгучий кипяток лей,
keitä vettä keehuvaista... - хоть воду кипяти...
Käsettähä laulamaa ja - Принуждают меня петь,
itseen iloitsemaha. - И саму себя веселить.
Suu laulaa, syän murehtii, - Уста поют, сердцу грустно,
silmät vettä veerettäät... - а из глаз катятся слезы...
Koin loon kazvaa ommenapuu ja pihlaajapuu. - Рядом с домом растет яблоня и рябина.
Kons siä näet senen, siis siä et taho männä pois! - Когда ты увидишь это, ты не захочешь уйти!
Täl ono kaik oma. - Все здесь свое.
Ja miä tahon jäävvä tähä! - И я хочу остаться здесь!
Yllääl rippuu vanha inkeroin vaarnikke. - Над кроватью висит старинное ижорское полотенце.
Senen pilu ono kovast käppiä. - Его узор очень красив.
Rovatin al ono ämmän maakankas. - Под кроватью лежит бабушкин половик.
Nät ono äijän paras rahi. - Вот дедушкина любимая скамейка
Nät ono ämmän kirjava kirsto. - Вот бабушкин расписной сундук.
Siin ono emän škaappi špeilin kera ja ätin kansi. - Здесь мамин шкаф с зеркалом и отцовский стол.
Kannen pääl ono kirja. На столе - книга.
Kirjan nimi ono «Inkeroisen keelen oppikirja». - Название книги - «Учебник ижорского языка».
Ohto neittä on meijän minjoi, - Дева славная - наша невестка,
on mitä orroisen viijä, - есть что везти жеребцу,
liinaharjan livvutella. - белогривому тянуть.
Puna pantu puntaril, - Румянца ей безменом отвешено,
vars on vaaksoil mitattu. - стан вершками отмеряй.
Käet paksut, sormet hoikat, - Руки толсты, пальцы тонки,
käet - kankahan kuttojat, - руки - ткачихи полотна,
sormet - kankahan sorrijat. - пальцы - вязальщицы ниток.
Kuin siin ono mukkava! - Как здесь интересно!
Koin syän ono kiukaa. - Сердце дома - это печка.
Tämä ono lämmä. - Она теплая.
Kiukaan takkaan tihti lessii kissa. - За печкой часто лежит кот.
Täs ono vanhan inkeroisen koin kuva. - Вот картина старого ижорского дома.
Tämä ono koin avvain. - Это ключ от дома.
Ku miä avvaan oven auki, siis miä näen pertin. - Если я открою дверь, я увижу комнату.
Täl ono kaik oma! - Все здесь свое!
Ja miä tahon jäävvä tähä! - И я хочу остаться здесь!
A kus ono miun veljä? - А где же мой брат?
Hää ono pikkarain veelä. - Он еще маленький.
No hää ono huima. - Но он шустрый.
Hää ei suvvaa istua. - Он не любит сидеть.
Hää ain hyppäjää ja joonittelloo. - Он все время бегает и прыгает.
Miä ain kil'l'un: "Veljä! Kus siä oot?" - Я всегда кричу: "Братик! Где ты?"
"Tye tänne!" - "Иди сюда!»
Vot ono miun ämmä. - Вот моя бабушка.
Hää ono ahkera. - Она очень трудолюбивая.
Hää suvajaa piluttaa. - Она любит вышивать.
Hää ono ves's'ola. - Она веселая.
Kons hää piluttaa, hää ain laulaa. - Когда она вышивает, она все время поет.
... Suku suuresta kylästä,
rohkijalt Savimäelt,
on i viljoi Viistinast i,
harvoin ono Harkkoilast i,
korijast on Kolkoppääst i,
on vähhäisen Väärnäjältki!
... Из большого села род наш,
Наш смелый род из Горок,
Мы из славного Вистино,
Иногда мы из Гарколова,
Мы из славного Колгомпя,
Мы немножко из Вярноя! -